Memes lijken voor mij als medium op cartoons en ook op propagandaposters. Ze zijn zeer visueel, hebben een compacte boodschap en worden vaak gemakkelijk veranderd, gedeeld en onthouden.
Inhoudsopgave
Ze zijn complex in die zin dat je vaak een ingewijde moet zijn voor de verwijzingen die worden gemaakt. In dit artikel blijf ik aan de oppervlakte en beschrijf ik wat een meme is en speculeer ik waarom ze zo aanstekelijk zijn.
Meme als woord
Het woord “meme” werd bedacht door Richard Dawkins, een evolutiebioloog, in zijn boek “The Selfish Gene” uit 1976. In dat boek stelde Dawkins het concept van de meme voor als een eenheid van culturele overdracht, analoog aan de manier waarop genen biologische eigenschappen overdragen van de ene generatie op de volgende.
Volgens Dawkins is een meme een idee, gedrag of stijl die zich binnen een cultuur van persoon tot persoon verspreidt. Memes kunnen alles omvatten, van een pakkende zin tot een modetrend tot een stukje technologie. Het woord “meme” is afgeleid van het Griekse woord “mimema”, dat “iets geïmiteerds” betekent.
Sinds zijn ontstaan is het begrip meme geëvolueerd en aangepast om een groot aantal verschijnselen te beschrijven, waaronder de verspreiding van internetmemes en andere vormen van virale inhoud.
Tegenwoordig wordt het woord “meme” in de volksmond gebruikt om elk idee, gedrag of stijl aan te duiden die door herhaling of imitatie algemeen populair of invloedrijk wordt.
Waarom zijn internet memes zo besmettelijk?
Memes zijn ten eerste zo aanstekelijk omdat ze raken aan basale menselijke verlangens en emoties. Veel memes zijn humoristisch en ontworpen om gemakkelijk begrepen en met anderen gedeeld te worden. Ze maken vaak gebruik van culturele verwijzingen, grappen en andere vormen van humor om ze voor een breed publiek toegankelijk en aantrekkelijk te maken.
Ten tweede zijn memes zo ontworpen dat ze gemakkelijk kunnen worden gedeeld. Via sociale media of via meer traditionele middelen zoals tekst of e-mail. Dit maakt het gemakkelijk voor mensen om ze door te geven aan hun vrienden en familie, waardoor ze zich snel verspreiden.
Ten slotte hebben memes vaak een verrassingselement of een nieuwigheid, waardoor ze beter worden onthouden en eerder worden gedeeld.
Al deze factoren dragen bij tot de aanstekelijke aard van memes en verklaren waarom ze zo populair zijn en op grote schaal worden gedeeld.
Superieuriteit van het beeld
Vergeleken met andere culturele uitingen zoals tweets, heeft een meme een voordeel omdat het een afbeelding is en dat kan een superieur effect hebben op het geheugen.
Het Picture Superiority Effect is een fenomeen in de psychologie dat verwijst naar het idee dat mensen informatie eerder onthouden en zich herinneren wanneer die aan hen wordt gepresenteerd in de vorm van een afbeelding of foto, dan in de vorm van tekst. (Met dank aan Christ Coolen)
Dit komt omdat beelden en afbeeldingen gemakkelijker door de hersenen worden verwerkt en gecodeerd dan tekst. Ook geven afbeeldingen contextuele en visuele aanwijzingen die helpen de informatie in het geheugen te verankeren.
Onderzoek heeft aangetoond dat het Picture Superiority Effect leidt tot betere leerresultaten, vooral wanneer het gaat om complexe of abstracte concepten.
Internetmemes zijn vaak ontworpen om visueel aantrekkelijk te zijn en een boodschap of concept over te brengen door een combinatie van tekst en beelden. Zo is het mogelijk dat het Picture Superiority Effect een rol speelt in de effectiviteit van internetmemes bij het overbrengen van ideeën en informatie.