Betekenis en herkomst van het woord “benchmark”

Waarom noemen we het vergelijken van niveau’s eigenlijk “benchmarking”?

Afbeelding voor het illustreren van hoogteverschillen en benchmarks

Als digitale professional is het altijd belangrijk om op de hoogte te blijven van de nieuwste technologieën en trends. Maar zeker is het ook waardevol om terug te kijken naar de geschiedenis van technologie en zo te begrijpen hoe we zijn gekomen waar we nu zijn.

In mijn dagelijkse praktijk komt het woord “benchmarking” zeker enkele keren voor. In dit artikel leg ik uit hoe het letterlijke concept van “benchmarking” is ontstaan en figuurlijk opgenomen in onze taal.

Landmeters

In het verleden was een benchmark een stut voor een baak, gemarkeerd om landmeters te helpen bij het bepalen van de hoogte van het terrein. Dit was een cruciaal hulpmiddel voor het bouwen van wegen, spoorwegen en andere infrastructuur.

Het hoefvormige ijzer dat de baak ondersteunde, werd de “bench” genoemd en het plaatsen van de baak op de “bench” werd “benchmarking” genoemd.

Landmeters met baak.
Landmeters met baak.

Dus in het kort, er was een markering van de relatieve hoogte, daarin werd een bankje gemonteerd om de baak op te zetten voor verdere vergelijking.

Hier zie je zo een bankje:

Stut met bovenop een bankje. Dit ding werd bevestigd in de uitgehouwen markering. En vormde zo de “benchmark”.

En hier zie je enkele voorbeelden van markeringen, ofwel benchmarks:

Modern gebruik term benchmark

Vandaag de dag is benchmarking een algemene term in de wereld van de digitale technologie. Benchmarking verwijst naar het proces van het vergelijken van prestaties tussen concurrerende producten of processen. Of tegen je eigen prestaties in het verleden. Dus door een relatief streepje te stellen als hoogte, als benchmark, kan je als bedrijf je producten en diensten verbeteren.

Benchmark sjabloon van PowerSlides

Benchmarking is ook nuttig bij het evalueren van de prestaties van digitale tools en technologieën. Bijvoorbeeld, het vergelijken van de snelheid van verschillende computerprocessoren, de kwaliteit van camera’s op smartphones of de gebruiksvriendelijkheid van softwaretoepassingen.

Handig zijn interactieve benchmarks waar je een eigen product interactief kan vergelijken met anderen zijn heel bruikbaar. Bijvoorbeeld deze site waar je je browser kunt benchmarken op een aantal punten:

Speedometer is a browser benchmark 

Dus terwijl de oorspronkelijke betekenis van benchmarking in de fysieke wereld lag, is het vandaag de dag een waardevolle praktijk voor digitale professionals. Daar waar absolute getallen niet altijd de kwaliteit goed beschrijven komen benchmarks goed van pas. Het kan helpen bij het verbeteren van de prestaties van organisaties, producten en processen en het stimuleren van innovatie en concurrentie.

Referentievlak

In het Nederlands wordt een benchmark ook wel een referentievlak genoemd. De benchmark van het Normaal Amsterdams Peil (NAP) wordt ook wel het NAP-referentievlak genoemd. Dit referentievlak wordt gebruikt als basis voor hoogtemetingen in Nederland en is van cruciaal belang voor onder meer de bouw en infrastructuur.

Trouwens zit er ook een “benchmark” van het NAP verstopt onder de Dam. Onder dit afgesleten deksel. Foto @AdriaanGijs.

Ontvang de nieuwste artikelen!

Aan spam doe ik niet 🙂

Over de auteur

Scroll naar boven